Kush do të përcaktoj fatin e ballkanit gjatë vitit 2020?

Viti 2019 ka lënë shumë pyetje pa përgjigje. Proceset më të rëndësishme në rajon – hapja e negociatave me Maqedoninë e Veriut dhe Shqipërinë, reforma e metodologjisë së zgjerimit, zgjidhja e krizave politike në rajon – janë ende duke vazhduar, thuhet në një analizë të EWB, përcjell Nacionali.info .

Më tej, vazhdon EWB, se shumë zyrtarë do të përfshihen në to, por vetëm një pjesë e vogël e tyre do të marrin vendime dhe do të dërgojnë mesazhe të cilat  do të jenë vendimtare për të ardhmen e Ballkanit Perëndimor.

Duke u bazuar në  ngjarjet më të rëndësishme që pritet të zhvillohen  këtë vit, kjo është lista e personazheve nga BE që duhet të kenë në  fokus këtë rajoni në vitin 2020, e përpiluar nga EWB.

Emmanuel Macron

Presidenti i Francës tashmë e ka bërë deshmuar veten si një lojtar i pashmangshëm kur bëhet fjalë për zgjerimin e BE-së në Ballkanin Perëndimor, së pari duke dërguar disa mesazhe dekurajuese për ata që shpresojnë për pranimin më të shpejtë të rajonit në të, dhe pastaj, natyrisht, duke kundërshtuar hapjen e bisedime me Shkupin dhe Tiranën në qershor dhe tetor të vitit të kaluar.

Vendimi i fundit, edhe pse nuk u mor vetëm nga Franca, u prit me një reagim domethënës nga çdo pjesë e kontinentit. Që nga ky moment, Parisi filloi nismën për reformimin e procesit të zgjerimit, edhe pse propozimet e tij hasur në Kritika të forta. Sytë e të gjithëve  do të jenë tek Presidenti Macron në muajt e parë të vitit 2020, pasi BE do debatoj për të ardhmen e zgjerimit dhe më e rëndësishmja, rishikimin e  vendimit për Maqedoninë e Veriut dhe Shqipërinë përpara Samitit të Zagrebit që do mbahet në maj të 2020.

Andrej Plenković

Nuk mund të përmendet Samiti i Zagrebit pa u përqëndruar në iniciatorin e tij, Kryeministrin e Kroacisë. Vendi mori përsipër Presidencën e parë të Këshillit më 1 Janar, dhe takimi midis udhëheqësve të BE dhe Ballkanit Perëndimor në kryeqytetin e tij pritet të jetë një nga pikat kryesore të gjysmës së parë të vitit 2020.

Plenkoviq do të ketë shansin  të organizoj një event  më të suksesshëm se Samiti i Sofjes I vitit 2018, i cili u përmbyll pa ndonjë  përparim. Për të qenë të sinqertë me Presidencën Bullgare, Samiti i Zagrebit po vjen në një kohën më produktive për procesin e zgjerimit. Këshilli i BE-së jo vetëm që është zotuar të rishikojë vendimin për Shkupin dhe Tiranën, por, deri në atë kohë, pritet që përfundimisht të mbyllet debati për reformën e zgjerimit.

Kryeministri i Kroacisë ka deklaruar në nëntor se Samiti I Zagrebit do të përcaktojë dekadën e ardhshme të marrëdhënieve në mes të  BE-së dhe Ballkanit Perëndimor.

Olivér Várhelyi

Komisioni i ri Evropian është ende  në fazën e muajit të mjaltit, por kjo nuk do të zgjasë shumë. Komisioneri për Fqinjësi dhe Zgjerim, Olivér Várhelyi bëri të ditur  propozimet e tij për reformën e procesit të zgjerimit do fillojnë qysh janar, dhe ato do të marrin të paktën disa kritika, sepse procesi nuk mund të kënaqë të gjithë. Komisioni Evropian do të jetë një lojtar kyç në këtë proces, dhe ky fakt, përveç aktiviteteve të tij të rregullta, siç janë Raportet vjetore për Ballkanin Perëndimor, I siguron këtë pozicion  Olivér Várhelyi në listen e njerëzve me ndikim  për këtë rajon.

Tonino Picula

Picula I cili është  Raportuesi i ri  i Parlamentit Evropian për rekomandimet e Ballkanit Perëndimor. Detyra e tij është të qartësoj pozicionin e Parlamentit Evropian për reformën e procesit të zgjerimit përpara Samitit të Zagrebit. “Unë do të paraqes në dokument propozimet e reja që duhet të kontribuojnë në momentumin e ri të politikës tani të ngadaltë të zgjerimit të BE-së në dekadën e tretë të shekullit 21”, deklaroi ai kohët e fundit.

Parlamenti Evropian mbështeti fuqimisht hapjen e negociatave të pranimit me Maqedoninë e Veriut dhe Shqipërinë sa më shpejt që të jetë e mundur vetëm disa ditë pas dështimit të Këshillit Evropian për të marrë vendimin në tetor, dhe Picula theksoi vendimin pozitiv si një nga qëllimet e tij kryesore përpara Samiti i Zagrebit.

Përveç këtij pozicioni, Picula është edhe Raportuesi i PE për programin e asistencës para-pranimit IPA III për vitet 2021-2027, Raportues për Malin e Zi dhe koordinator i grupit S&D në Komitetin e Punëve të Jashtme, duke e bërë atë, pa dyshim, eurodeputetin më me ndikim për Ballkanin Perëndimor në vitin 2020.

Tanja Fajon & Vladimir Bilčik

Dy deputetë të tjerë, për shkak të rolit të rëndësishëm që  luajnë në zgjidhjen e krizës politike në Serbi janë pjesë e listës së personave më me ndikim për vitin 2020 për Ballkanin Perendimor.

Pas tre raundeve të dialogut të ndërmjetësuar nga Parlamenti Evropian, Bashkëkryetarja i Komitetit Parlamentar të Stabilizim-Asociimit BE-Serbi Tanja Fajon dhe raportuesi i Parlamentit Europian për vendin Vladimir Bilčik deklaruan se ata do të qëndrojnë të përkushtuar rreth Serbisë, e cila do futet edhe më tej në muajt e paparashikueshmërisë dhe destabilitetit politik. Edhe pse opozita e bashkuar në Aleancën për Serbinë shprehu vlerësimin e saj për përpjekjet e dy eurodeputetëve,e cila është ende e vendosur për bojkotimin e zgjedhjeve, të planifikuar për në fund të prillit ose fillimin e majit. Por kjo nuk e dekurajuar Fajon, e cila e ka njoftuar misionin vëzhgues zgjedhor të Parlamentit Evropian.

Kjo i jep rëndësi shtesë Fajon dhe Bilčik dhe ndërmjetësimit të tyre midis qeverisë dhe opozitës në Serbi, pasi ajo që ndodh në Beograd mund të ndikojë në zhvillimet në vendet e tjera.

Donald Tusk & Sergei Stanishev

Le të mos harrojmë rolin që partitë pan-evropiane luajtën dhe pritet të luajnë në Ballkanin Perëndimor – krizat e kaluara dhe ato të tanishme kanë treguar që anëtarësimi i asociuar i partive politike në rajon mund të jetë me ndikim në përcaktimin e zhvillimeve politike.

Presidentët e Partisë së Popullit Evropian dhe Partisë së Socialistëve Evropianë, Donald Tusk dhe Sergei Stanishev, ndoshta nuk janë krerët e partive më të  të përqendruara në Ballkanin Perëndimor, por ato janë fytyrat më të njohura të dy blloqeve më të forta politike në BE.

Josep Borrell / I Dërguari Special

Një tjetër anëtar i Komisionit Evropian që do të ketë një mundësi për të krijuar një marrëdhënie të mirë pune me rajonin në vitin 2020 do të jetë Përfaqësuesi i ri i Lartë Josep Borrell, i cili vazhdimisht ka deklaruar se dialogu i ndërmjetësuar nga BE-ja Beograd-Prishtinë do të prioritet I  prioriteteve të tij dhe se ai do të vizitojë të dy kryeqytetet së shpejti.

Sidoqoftë, mundësia e një të dërguari të ri special të BE-së, i ngarkuar veçanërisht me dialogun, është përmendur në disa raste në gjysmën e dytë 2019, veçanërisht pasi Presidenti i Shteteve të Bashkuara Donald Trump emëroi të Dërguarin e tij për këtë çështje, Ambasadorin në Gjermani Richard Grenell . Nëse BE ndërmerr edhe këtë hap,  nuk ka  dyshim se personi do të ketë një nivel të lartë ndikimi në rajon.

Normalizimi i marrëdhënieve midis Serbisë dhe Kosovës mbetet sfida më e madhe  e Ballkanit Perëndimor. Një përparim është arritur me nënshkrimin e disa marrëveshjeve në Bruksel në vitin 2013 dhe 2015, por nuk ka pasur asnjë takim të nivelit të lartë që nga shtatori 2018.

Mark Rutte

Ai mund të mos jetë personi i parë që ju vjen në mendje, por ne besojmë se Kryeministri i Hollandës ka për të luajtur një rol të rëndësishëm në vitin 2020. Arsyet janë të dyfishta – ai është një nga disa udhëheqësit e njohur që qetësisht  anoi me Macron për çështjen e Maqedonisë së Veriut dhe, veçanërisht, Shqipërisë. Sidoqoftë, vendi i tij rishikoi gjithashtu mundësinë për të revokuar udhëtimin pa viza për qytetarët shqiptarë dhe shihet si një nga kundërshtuesit kyç për liberalizimin e vizave  për Kosovën.

Nëse, megjithatë, ai do të  ndryshoj qëndrimin e tij për ndonjë nga çështjet e mësipërme në vitin 2020, do të ishte një shenjë e qartë e optimizmit për Ballkanin Perëndimor.

Angela Merkel dhe Ursula von der Leyen

Disa vite më parë, do të ishte e pamundur të mos përfshihej Kancelari gjerman në këtë listë. Sidoqoftë, ndikimi i saj në rajon – i parë dikur si forca shtytëse e dialogut Beograd – Prishtinë dhe thellimi i bashkëpunimit rajonal – është zbehur për shkak se  karriera e saj politike po afrohet drejt fundit. Kjo ishte shumë e qartë në vitin 2019, pasi përpjekjet e saj për të ringjallur procesin e normalizimit Kosovë-Serbi dhe për të bindur Presidentin Macron që të pajtohej me vendim pozitiv të paktën për Maqedoninë e Veriut dështuan. Nga ana tjetër, Gjermania, përmes rëndësisë së saj të plotë si shteti më i madh anëtar i BE-së, por edhe pas marrjes së Presidencës së Këshillit të Europës të marrë në gjysmën e dytë të vitit, do të mbetet e pranishme në vitin 2020, dhe kështu do të jetë edhe Angela Merkel.

 Kur bëhet fjalë për ish-Ministren  e Mbrojtjes së Merkel, tani Presidente e Komisionit Evropian Ursula von der Leyen, është e vështirë të imagjinohet që ajo të përfshihet ngushtë në çështjet e Ballkanit Perëndimor në vitin 2020, duke pasur parasysh axhendën ambicioze të administratës së saj. Anëtarët e tjerë të Komisionit të von der Leyen, veçanërisht Përfaqësuesi i Lartë dhe Komisioneri për Zgjerim, do të bëjnë pjesën më të madhe të punës. Mesazhet e saj mbështetëse për zgjerimin e BE mbeten inkurajuese. përcjell europeanwesternbalkans.com, përcjell Nacionali.in